Mescit Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Şeyler

AVM’lerin çoğalması ile mescitler de ön plana çıkmaya başladı. Kimi AVM’lerde idarelik mescitler yapılsa da kimi AVM’ler ibadet eden müşterilerine değer veren mescit tasarımları sunuyor.

AVM ve mescitlerin sayısı artıyor. Bununla birlikte iç mimarlık ofislerine mescit tasarımları için talepler de artıyor. Fakat güzel tasarıma sahip bir mescit kadar İslam adabına uygun bir mescit tasarımı da önemlidir.

Mescit tasarımında öncelik tasarımdan ziyade adaba verilmeli ve tasarım buna göre gerçekleştirilmelidir. Biz de bu önceliği bozmayarak önceliği mescit adabına vererek tasarımda dikkat edilmesi gereken hususlara göz atalım:

1. Bay ve bayan yerlerinin birbirinden bağımsız olmalı ve mekanlar birbirinin içini görmeyecek şekilde konumlandırılmalıdır.
2. Eğer mümkünse bay ve bayan kapıları uzak noktalarda olmalıdır. Eğer mekanda bir koridor varsa, bay ve bayan çıkış yeri kesişmemelidir.
3. Mescit giriş kapıları aynı doğrultuda değil farklı noktalara bakar şekilde olmalıdır. Yani aynı duvar üzerinde, aynı çizgide/düzlemde olmaması gerekir.
4. Mescit giriş kapıları farklı noktalara bakmalıdır. Örneğin bay mescit kapısı batı tarafına bakarken, bayan mescit kapısı doğu tarafına bakmalıdır.
5. Tüm bunlara dikkat edilmesine rağmen bay ve bayan kişiler ibadetlerinden sonra koridora çıktığında karşılaşmadan dağılımın gerçekleştirilmesi gerekir. Bunun için de mescitlere bağlanan 2 farklı giriş holünün bulunması gerekir.
6. Mescit kapısının konumu köşe noktalarda olmalıdır. Mescide giren kişi, namaz kılan kişilerin önünden geçmeyecek şekilde konumlandırmalar yapılmalıdır.
7. Kıble istikameti baz alınarak kıbleye en yakın yerde namaz kılma alanı, arkalarda ise diğer ibadetlerini yapmak isteyenler için alanlar oluşturulabilir. Dikkat edilmesi gereken nokta namaz kılan kişinin önünün geçiş ya da oyalanma alanı olmamasıdır.
8. Özellikle bayanlar için ayakkabı çıkarma işlemi hemen kapının önünde yapılmamalı, mescidin içerisinde ayakkabının çıkartılması için ek bir alan oluşturulmalıdır.

Şuan için aklıma gelen en önemli adap kriterleri bunlar. Fakat eğer sonradan aklıma gelirse buraya eklemeye devam edeceğim.

Şimdi gelelim işin tasarım kısmına. Tasarımda dikkat edilmesi gereken başlıca önemli kriterler ise şunlardır:

1. Mümkünse abdest alanı ile mescit aynı bölgede olmalı fakat su sesi VB seslerin ibadet alanını rahatsız etmeyecek şekilde separe edilerek bölünmeli/ayrıştırılmalıdır.
2. Abdesthanede musluklar yüksekte değil alçakta olmalıdır. Böylece abdest alan kişi ve çevresindekiler ıslanmamış olur.
3. Abdest alan kişi için ayaklarını koyabileceği bir destek alanı oluşturulmalı.
4. Abdest bitimi için en yakın ulaşılabilir yere kağıt havlu koyulmalıdır. Abdesthanelerde hava ile kurutma yöntemi tercih edilmez. O yüzden kağıt havlu kullanılması en mantıklısıdır.
5. İnsanların gözlük, saat, yüzük ve benzeri eşyalarını koyabilecekleri bir alan oluşturmanız çok büyük rahatlık sağlayacaktır.
6. Abdesthanelerde abdest alma alanları geniş tutulmalıdır. (Bir insanın kapladığı alan ayaklarını abdest alanına uzatması ile genişler. Burada tek kişiye düşen alan minimum 100cm olmalıdır.)
7. Genelde mescitler sıcak olurlar. O yüzden mekandaki sıcak-soğuk dengesini ayarlayacak çözümler bulunmalıdır.
8. Genelde mescit alanlarında bir nem ve nem ile birlikte bir koku olabilmektedir. Hem nem oluşumunu engelleyen hem de kötü kokuyu engelleyen çözümler bulunmalıdır.
9. Ve tabi ki askılık. Aslında basit gibi gözükse de pek çok yerde unutulan bir gerekli elemandır.

Elimden geldiği kadar sizler için kritik noktalara değinmeye çalıştım. Eğer gözümden kaçırdığım ya da unuttuğum bir şey varsa yorumlarınızla katkıda bulunursanız sevinirim.

Y. İçmimar Eşref Zeki PARLAK

Twitter: https://twitter.com/EsrefZekiParlak