İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Siyah Bant’ın yürüttüğü ortak proje kapsamında hazırlanan Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu yayınlandı. Türkiye’deki sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü haklarının korunması ve geliştirilmesine destek olmak amacıyla hazırlanan bu kılavuz, sanatsal ifade özgürlüğü hakkının ihlal edilmesi durumunda sanatçıların, sanat kurumlarının ve ilgili diğer kişilerin haklarını nasıl arayabileceklerine dair önerilerin yer aldığı bir başvuru kaynağı niteliğinde.
Türkiye’deki sanatçıların ve sanat kurumlarının sanatsal ifade özgürlüğü haklarının korunması ve geliştirilmesine destek olmak amacıyla hazırlanan kılavuz İsveç Başkonsolosluğu ve Sivil Düşün AB Programı Aktivist Desteği kapsamında, Avrupa Birliği tarafından da destekleniyor.
Siyah Bant’ın üçüncü yayını olan Sanatsal İfade Özgürlüğü Kılavuzu okuyucuları sanatsal ifade özgürlüğü hakkı konusunda bilgilendirirken; sanatta sansürle mücadele için mevcut hukuk sistemi içerisinde ve insan hakları aktivizmi çerçevesinde hak arama yollarına dair pratik bilgiler sunuyor. Kılavuzda sanat özgürlüğü, sanatsal ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendiriliyor. Siyah Bant’ın kuruluş amaçlarından biri olan, sansürle mücadele için sanatçılar, sanat kurumları, hukukçular ve insan hakları savunucuları arasında bir dayanışma ağı oluşturmak ve diğer insan hakları mücadele alanlarındaki benzer taktik ve stratejileri inşa etmek; kılavuzun hazırlanmasında izlenilen yöntem olarak belirtiliyor.
İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd.Doç.Dr. Ulaş Karan ve Siyah Bant’tan Pelin Başaran’ın kaleme aldığı kılavuz iki ana bölümden oluşuyor: “Hukuki Arka Plan” başlıklı ilk bölümde, sanatsal ifade özgürlüğünün tanımı-kapsamı ve sanatsal ifade özgürlüğüne ilişkin ulusal ve uluslararası düzenlemeler anlatılıyor. “Pratik bilgi ve öneriler” başlıklı ikinci bölümde ise karşılaşılan sansürlerden yola çıkarak oluşturulmuş örnek vakalar ve bu durumlarla karşılaşılması halinde izlenebilecek yollar özetleniyor. Sanat eseri veya etkinlik sebebiyle sanatçı hakkında savcılık tarafından soruşturma başlatılması, sanat etkinliğinin kolluk güçleri (polis, jandarma, zabıta) tarafından keyfî biçimde engellenmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı veya başka bir resmî kuruma yapılan fon başvurusunun keyfî gerekçelerle reddedilmesi kılavuzda yer alan örnek vakalardan birkaçını oluşturuyor. Kılavuzun sonunda ise sanatsal ifade özgürlüğü alanında daha uzun süreli bir mücadelenin nasıl yürütebileceğine dair öneriler ve hak ihlali durumunda başvurabilecek ulusal ve uluslararası mecraların iletişim bilgileri yer alıyor.
Kılavuzun digital basımına buradan ulaşılabilir:
http://www.siyahbant.org/wp-content/uploads/2016/03/Sanatsal_Ifade_Ozgurlugu_Kilavuzu_Final.pdf