‘Tasarlanan aydınlatma’ başlığı ile, öncelikle ilk yazım olması sebebiyle kısaca kendimden, ışıkla ciddi olarak tanışmamdan ve aydınlatma tasarımının önemini genel ifadelerle sizlere giriş olarak yazmak istedim.
İç mimarlık eğitimi alıp yaklaşık üç sene iç mimar olarak iş hayatıma devam ettim. Sonrasında tesadüfler zincirinde, eğitim hayatımda ilgimi çeken aydınlatma konusu, iş hayatıma aydınlatma tasarımcısı olarak devam etmeye başladım. Yüksek lisansımı da aydınlatma ve iç mimarlık üzerine tamamladım. Yaklaşık iki buçuk senedir de, aydınlatma tasarımı danışmanlık sektöründe çalışmaktayım.
Maalesef ki, eğitim hayatımda aydınlatma konusuyla ilgili çokta detaylı bilgiye sahip olamamıştım.
Aydınlatma, küçük yaşlarda ilgilimi çeken bir konuydu aslında. Benim için, evlerdeki ahşap parke üzerine vuran sarı ışık, teknik olarak sıcak beyaz, ortama sıcak bir ambiyans ve mekana ruh katan büyüleyici bir etkiye sahipti ve o evleri çok özel evler olarak nitelendirmemi sağlardı.
O zamanlardan beri, eğitim hayatımda da, iç mekan tasarımını gösteren ve mekana ruh katan şeyin ışık olduğuna inanırım.
İş hayatıyla birlikte, ışığın teknik özellikleri, ortama verdiği çeşitli efektler ve bunların doğru bir şekilde, doğru bir ürünle nasıl kullanıldığını ve nasıl tasarlanması gerektiğini, tasarlanırken nelere dikkat edilmesi ve nasıl hesaplamalar yapılması gerektiğini öğrendim ve öğrenmeye devam etmekteyim.
Katıldığım çeşitli aydınlatma fuarları ve konferanslarıyla, dünyadaki aydınlatma tasarımının hangi yerde olduğunu ve önemini görünce çok farklı bir tasarım dünyasına adım atmış olduğumu farkettim.
Yapay aydınlatma ve doğal ışığın, doğru kullanımı ve tasarlanması başlı başına bir dal ve detaylı bir bilgi gerektirmektedir. Yapacağınız aydınlatma tasarımıyla bir iç mekanın kimliğini, doğru bir şekilde gösterebilir ve hissettirebilirsiniz.
Geçen hafta gittiğim Volkswagen Arenada ki Imany konserinde, muhteşem bir sahne aydınlatması söz konusuydu. Sahnede, şarkının ritmine ve duygusunun geçişlerine uygun farklı ışık kombinasyonlarıyla, sadece ışıkla bile, harika bir sahne performansı hazırlayabilirsiniz dedirtecek kadar başarılı bir aydınlatma tasarımı söz konusuydu. Şarkıya göre devleşen güçlü bir kadın, şarkıya göre duygusal kırılgan naif bir kadın, şarkıya göre hareketli yerinde duramayan afacan bir çocuk olan Imany’ı, destekleyen ve onu yücelten, ruh katan ışık efektleri söz konusuydu ve buda izleyenlere çok iyi bir şekilde geçmişti.
Tabiki sadece iç mekan değil, dış cephe aydınlatması ile şehrin ruhunu yansıtırken, peyzaj aydınlatması ile de doğanın gece görünüşünü resmedebilirsiniz.
Yapay aydınlatmanın yanı sıra, doğal aydınlatmanın mimaride ve iç mekanda çok önemli bir yeri vardır. Gün ışığı hesaplamalarıyla, yapıların doğru bir şekilde doğal ışıktan faydalanması için, yapıların cephelerinde ki açıklıkların konumları ve boyutları belirlenmektedir.
Buna da en iyi örneklerden biri olarak, 1989 yılında, Tadao Ando tarafından tasarlanan ve Ibaraki, Osaka’da inşa edilen ‘Işığın kilisesi’ olarak bilinen, modern kilisenin cephesinde ki haç şeklinde ki yırtık ile doğal ışığın nasıl tasarlandığını ve etkisinin nasıl iç mekana, yapının kimliğini vurgulayacak ve algısını güçlendirecek şekilde, yansıtıldığının muazzam bir örneği olup günümüzün en önemli eserleri arasında yerini almaktadır.
Işığın etkisini, iç mekanda, dış cephede, peyzajda tasarladığınız gibi çok spesifik, küçük alanlarda da farklı materyallerle farklı ambiyanslar sağlayabilirsiniz.
Örneğin romantik bir ortam elde etmek için, masalarımızda mum ışığının yarattığı loşluktan her zaman faydalanırız.
Çok önemli olan aydınlatma konusu, Türkiyede yeni yeni kendine ait bir alan edinmiş olup, sektörünün daha da gelişmesi için, mimarlar ve iş verenler tarafından danışılması gereken zorunlu bir alan haline gelmesi gerekmektedir. Hatta üniversitelerin ilgili fakültelerinde yeni bir bölüm olarak okutulmasıyla, ülkemizde de daha da ileriye gideceğini düşünmekteyim.
‘Tasarlanmış aydınlatma, mekanları yaşatır.’
Sinem Sarıalioğlu
İç Mimar / Aydınlatma Tasarımcısı
Kaynaklar: https://tr.pinterest.com/source/myprettyuniverse.tumblr.com https://tr.pinterest.com/source/onekindesign.com https://tr.pinterest.com/modwedding/
http://bttvhqn.blogspot.com.tr/2010_11_01_archive.html
Sinem Hanım, sizi tebrik eder başarılarınızın devamını dilerim. Işık, evrenin temelini oluşturur. Bu oluşumu görmeniz ve iş hayatınıza taşımanız sizin adınıza büyük başarı.
Saygılarımla